Wiosna Ludów
Sytuacja zmieniła się po Powstaniu Listopadowym, w którym wzięło udział kilka tysięcy obywateli Wielkopolski. Władze skonfiskowały majątki uczestników powstania i rozpoczęły planową akcję germanizacji. Przejściowe złagodzenia polityki władz pruskich wobec mieszkańców Wielkopolski w latach czterdziestych XIX wieku pobudziło rozwój aktywności społecznej i politycznej Polaków. Pojawiły się inicjatywy kulturalne i oświatowe. W 1841 r. powstało Towarzystwo Naukowej Pomocy i narodził program pracy organicznej. Odpowiedzią na ponowne zaostrzenie polityki władz po 1848 r. była jeszcze większa aktywność Polaków i rozwój organizacji spółdzielczych, kółek rolniczych, zakładów rzemieślniczo-handlowych, banków i czytelni ludowych. Instytucje te miały stawiać czoła konkurencji niemieckiej.
Pałac w Miłosławiu - znaczący ośrodek polskości w zaborze pruskim. Stąd wysyłano pomoc dla powstańców w okresie powstania listopadowego w latach 1830-1831, a także podczas powstania styczniowego w latach 1863-1865. Najdonioślejsze jednak w historii Miłosławia zdarzenia miały związek z Wiosną Ludów w 1848 r. W mieście znajdował się jeden z obozów powstańczych, a 30 kwietnia 1848 r. oddziały polskie pod dowództwem Ludwika Mierosławskiego i Feliksa Białoskórskiego stoczyły pod Miłosławiem zwycięską bitwę z wojskami pruskimi.
Wycofujące się wojska niemieckie w styczniu 1945 r. podpaliły i częściowo wysadziły w powietrze pałac miłosławski, który odbudowano dopiero w latach 1963-1969, adaptując go dla potrzeb szkoły. 1 września 1969 r. została w nim otwarta Szkoła Podstawowa im. Wiosny Ludów. Obecnie pałac jest siedzibą Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego.
Seweryn Mielżyński – działacz polityczny, malarz, kolekcjoner dzieł sztuki. Brał udział w powstaniu listopadowym, tak jak jego bracia Maciej i Ignacy, który zginął . Następnie przebywał na emigracji. Należał do Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, wspierał finansowo uboższych emigrantów. Po powrocie do kraju w 1842 r. osiadł w Miłosławiu. Wraz z bratem Maciejem należał do założycieli poznańskiego „Bazaru”. W latach 1845 – 1848 był mocno zaangażowany w pracy konspiracyjnej. W 1848 r. wszedł w skład Wydziału Wojennego Komitetu Narodowego i finansowo wspierał powstanie, udostępnił swe posiadłości w Miłosławiu i Bugaju na założenie obozu polskiego. Później uczestniczył w pracach Ligi Polskiej, był posłem do sejmu pruskiego. Po upadku powstania styczniowego wycofał się z życia politycznego, angażując się w działalność Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu. Zbudowany dzięki Mielżyńskiemu, gmach siedziby PTPN stał się prawdziwym centrum kulturalnym, historycznym i narodowym. W pałacu miłosławskim gościł wielu wybitnych poetów, pisarzy i malarzy (Wincenty Pol, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla, Józef Ignacy Kraszewski, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Henryk Wieniawski, Julian Fałat i Leon Wyczółkowski) wspierając ich także finansowo. Sam był artystą malarzem, autorem wielu obrazów, akwarel, rysunków i szkiców, głównie o tematyce religijnej. Jako kolekcjoner dzieł sztuki zgromadził wiele cennych eksponatów, głównie malarstwa obcego, a także monet, medali i grafiki, które pod koniec życia zapisał prawie w całości Poznańskiemu Towarzystwu Przyjaciół Nauk.