Nowogródek wart jest uwagi. To niezwykle ciekawe miasto. Miasto, w którym upłynęło dzieciństwo Mickiewicza zasługuje, by spędzić w nim więcej czasu niż 2 godziny.
Kościoły - oo dominikanów p.w. św. Michała i farny, gdzie został ochrzczony Mickiewicz, W bocznej kaplicy kościoła farnego znajduje się do dzisiaj uwieczniony przez Mickiewicza w inwokacji „Pana Tadeusza” cudowny obraz Matki Bożej Nowogródzkiej.
Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Warto odwiedzić dom, w którym mieszkał poeta, wzgórze zamkowe z ruinami zamku Mendoga,i kurhan - kopiec ku czci naszego wieszcza.
Wielki książę litewski Mendog (1240-63) doprowadził o zjednoczenia księstw litewskich. Podbił całą Ruś Czarną, a Nowogródek uczynił swą główną siedzibą i faktyczną stolicą Litwy. W 1252 roku na zamku nowogródzkim Mendog wraz ze swą żoną Martą przyjął chrzest w obrządku łacińskim. Rok później Mendog koronował się na króla Litwy. W 1260 roku powrócił jednak do pogaństwa.
Można zobaczyć ruiny dwóch wież: Szczytowej i Kościelnej, wały ziemne i fosę otaczającą zamek. Zamek wysadzili w powietrze Szwedzi w 1706. Urokliwe miejsce.
Na wzgórzu zamkowym trwa rekonstrukcja wieży, niestety w standardzie białoruskim. Wieża wygląda jak nowa.
U podnóża góry zamkowej kościół farny - „Biała Fara”, „Fara Witoldowa” pw. Przemienienia Pańskiego, zbudowany w stylu barokowym w latach 1719–1723 poprzez przebudowę wcześniejszego kościoła z k. XIV w. ufundowanego przez wielkiego księcia Witolda. W lutym 1799 w kościele został ochrzczony Adam Mickiewicz. Przypomina o tym tablica pamiątkowa.
Obok kościoła znajduje się kamień ku czci 11 sióstr nazaretanek zamordowanych przez hitlerowców 1 sierpnia 1943. Sarkofag z ich szczątkami znajduje się w bocznej kaplicy kościoła.
W 1922 roku Nowogródek odwiedził, 86-letni wówczas syn poety, Władysław Mickiewicz i wspólnie z późniejszym pierwszym prezydentem RP na uchodźstwie Władysławem Raczkiewiczem oraz pod patronatem prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego powołał Komitet Mickiewiczowski. Wówczas też powstała idea usypania poecie pomnika – kurhanu w Nowogródku. Kupiono odpowiedni plac na Małym Zamku i po uroczystym wmurowaniu kamienia węgielnego 25.4.1924 r. z udziałem biskupa Zygmunta Łazińskiego i profesora Stanisława Pigonia rozpoczęło się sypanie kurhanu, zakończone w 1931 roku. Ma on 17 m wysokości i 30 m szerokości u podstawy.
W 1992 na Małym Zamku, u stóp kurhanu Mickiewicza odsłonięto jego pomnik dłuta W. Januszkiewicza. Równocześnie zrekonstruowano i przywrócono do stanu z początku XIX w. przez wileński oddział polskiej firmy Budimex, na koszt rządu białoruskiego, dom Mickiewiczów. Rekonstrukcja ta objęła też oficynę, podziemne przejście łączące ją z domem, altankę i studnię.
W czerwcu 1941 r., w pierwszych dniach wojny niemiecko – sowieckiej, Dom – Muzeum został przez Niemców zbombardowany i spłonął.
Rynek w Nowogródku rozległy z odnowionymi kamieniczkami, sukiennice z 1812, park, dawny kościół franciszkanów (obecnie cerkiew św. Mikołaja), kościół barokowy pw. św. Antoniego z 1714 fundacji Tomasza Woyniłłowicza, który w 1846 barokowy kościół przebudowano na sobór prawosławny św. Mikołaja, synagoga z XVII w., niewielki meczet i cmentarz tatarski...
Gdyby ktoś wybierał się do Nowogródka, radzę zatrzymać się na dłużej.
My niestety nie zdążyliśmy zobaczyć wszystkiego, czego bardzo żałuję.